Slaaf van je gewoonte

Protocol koopverslaving

Het protocol koopverslaving is een cognitief-gedragstherapeutische behandeling met als basis een impulscontroleprotocol en bestaat uit tien sessies. Het begint met de registratie van risicosituaties. Dat kunnen externe situaties zijn, zoals in de stad lopen of folders met aanbiedingen ontvangen. Maar het kan ook intern zijn en gaan om gedachten en gevoelens zoals: straks is dit product op. Of: ik heb het verdiend. In een volgende sessie wordt gezocht naar zelfcontrolemaatregelen voor de verschillende risicosituaties (niet meer naar de stad als je moe bent, niet meer alleen met een bepaalde vriendin afspreken). Al heel vroeg in de therapie worden smart-doelen gesteld (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistische, Tijdgebonden). Bijvoorbeeld: hoeveel geld mag je maximaal per week besteden en waaraan?

Zelfcontrole-maatregelen worden besproken en cliënten moeten ze inzetten. Dat zijn er vier. Allereerst vermijden. Op korte termijn een prima maatregel, maar op de lange(re) termijn moeten mensen toch weer leren kopen. Verder kun je gedrag niet afleren, maar nieuw gedrag kun je wel aanleren. Daarom is het aanleren van alternatief gedrag een bruikbare maatregel. Dus: als je je slecht voelt niet gaan kopen, maar naar sport of yoga gaan of erover praten met iemand die je vertrouwt. Jezelf belonen is de derde maatregel. Niet door iets te kopen, want dat moet je juist afleren, je moet op zoek naar andere beloningen, zoals ergens een kopje koffie gaan drinken. En tot slot: alternatief belonen. Als een cliënt een terugval of uitglijder heeft, dan voelt die zich daar slecht over. Alternatief belonen houdt in: iets doen waardoor je je goed voelt over jezelf en zo een terugval of verder afglijden voorkomen. Een goede daad verrichten als het ware, zoals: de badkamer poetsen, of iets aardigs voor iemand doen.

In volgende sessies worden onder meer risicosituaties geanalyseerd, de cliënt leert kijken naar de functie van het koopgedrag en omgaan met de drang zonder eraan toe te geven.