Wat mij toen al opviel, was hoe anders er per land onderwijs werd gegeven en hoe verschillend de eisen waren. Na mijn afstuderen heb ik zowel in het Verenigd Koninkrijk als in Nederland gewerkt. Ook toen bleef mij opvallen dat er een groot verschil was in het toekennen van bevoegdheden terwijl we hetzelfde deden. Ik werkte in het klinische veld. Wellicht waren daar de verschillen tussen de landen groter dan op andere psychologische werkterreinen, maar ik denk dat het toch meer algemeen was. Later werd ik lid van de Commissie Buitenslands Gediplomeerden Volksgezondheid. Toen werd mij nog veel meer duidelijk dat de verschillen wel erg groot waren en nog steeds zijn; niet alleen gezien over de hele wereld maar ook binnen Europa.
Dat is mij blijven verbazen. Sinds 1958 is Nederland samen met veel andere Europese landen aangesloten bij de Europese Unie. Het doel van die unie is economische en politieke samenwerking. Ook hebben de landen aan de EU bevoegdheden gegeven om gemeenschappelijkbeleid te voeren. Daarnaast is het doel van de EU overeenstemming te krijgen in richtlijnen en rechtspraak. En dan toch die grote verschillen? Hoe kun je nu weten of een psycholoog die in Frankrijk gestuurd heeft dezelfde kennis en vaardigheden heeft als een in Nederland opgeleide psycholoog?
In 1981 is de European Federation of Psychologists’ Associations (efpa) opgericht, een samenwerkingsorganisatie van psychologenverenigingen waarbij ook het nip is aangesloten. Een afspraak binnen de efpa was om tot een Europese standaard voor een professioneel opleidingsniveau in de psychologie te komen: de Europsyregistratie. Iedere psycholoog die aan de normen voldoet, kan een certificaat verkrijgen, wordt opgenomen in het register en krijgt de titel Registered European psychologist. EuroPsy biedt dus uniforme richtlijnen voor vakbekwaamheid en ethiek. In mijn ogen betekent Europsy een grote stap voorwaarts in het bevorderen van de mobiliteit van psychologen en de toegang van cliënten tot psychologische diensten van hoge kwaliteit in Europa. Al met al dus precies waarop ik gehoopt had. Maar toch.
Duidelijk is dat het Europsy-certificaat geen praktijkvergunning is en niet is bedoeld als vervanging van de nationale vergunningverlening. Dat wij in Nederland dus andere regelingen hebben voor Registerpsychologen en gz-psychologen, staat volledig los van de Europsyregeling. Het doel van de Europsy-(her)registratie is te zorgen dat de in Nederland werkzame psychologen voldoen aan de minimale eisen die ook in andere landen voor onze beroepsgroep gelden. Daar kan toch niemand tegen zijn?
Toch blijft het opvallend dat in Nederland niet zoveel mensen mijn ideaal lijken te delen. Terwijl ik verwachtte dat psychologen zaten te springen om deel te nemen aan zo’n Europese registratie, nemen er op dit moment teleurstellend weinig psychologen vanuit Nederland deel. Het belang lijkt nog niet helemaal duidelijk of wordt (nog) niet belangrijk genoeg gevonden. Jammer, want met deze registratie kun je aan buitenlandse collega’s laten zien dat je voldoet aan dezelfde kwalificaties. Onvermijdelijk in een steeds mondialere en mobielere wereld.