Dat taal iets zegt over iemands persoonlijkheid en welbevinden, is door taalwetenschappers intussen wel aangetoond. Maar kan taal ook leugenaars van nietleugenaars onderscheiden? Onderzoek hiernaar geeft wisselende resultaten.
Mogelijk doordat taalgebruik heel persoonlijk is, en je dus uitkomsten van onderzoek bij grote groepen niet kunt generaliseren naar het individu, dachten ze bij de Erasmus Universiteit Rotterdam – en zetten vervolgens een onderzoek op. Daarbij bestudeerden ze de tweets van Donald Trump uit de tijd dat hij nog president van Amerika was.
De onderzoekers namen in een eerste studie 469 tweets onder de loep. Factcheckers hadden eerder sommige ervan al als incorrect bestempeld, andere niet. Op de tweets lieten de onderzoekers vervolgens een tekstanalyseprogramma los. Het taalgebruik van feitelijk correcte tweets bleek aanzienlijk te verschillen van dat van incorrecte. Zo kwamen er bij incorrecte tweets meer negatieve emoties kijken, gingen ze vaker over ‘de ander’ en werden ze met meer stelligheid gebracht.
Op basis hiervan ontwikkelden de onderzoekers een model dat bij een tweede studie naar 484 tweets van Trump in zo’n driekwart van de gevallen terecht aangaf of de tweet correct of incorrect was. Daarmee lijkt zo’n persoonlijk model iets toe te voegen aan bestaande modellen. Handig misschien voor journalisten, die het kaf van het koren moeten scheiden. Maar let wel: van iedereen die sporen nalaat op het internet, kan zo’n model worden gemaakt.
Bron: Zee, S. van der, Poppe, R., Havrileck, A., & Baillon, A. (2021). A personal model of Trumpery: Linguistic deception detection in a real-world high-stakes setting. Psychological Science, doi: 10.1177/09567976211015941
Beeld: Ascannio/shutterstock.com
