We kunnen korte zinnetjes begrijpen en simpele rekensommetjes maken zonder ze bewust waar te nemen. Dat zou blijken uit onderzoek van een team van psychologen van de Hebrew University in Jeruzalem.
Ons bewustzijn hebben we onder meer om cognitieve taken als lezen en rekenen uit te voeren. Continuous Flash Suppression (cfs) zou een effectieve manier zijn om ons bewustzijn voor de gek te houden. Bij cfs krijgt het ene oog kleurvlakken te zien die elkaar snel afwisselen en zo de aandacht opeisen, terwijl het andere oog tegelijkertijd een cognitieve boodschap krijgt voorgeschoteld die daardoor enige seconden alleen onbewust of subliminaal zou worden waargenomen.
Een team van Israelische psychologen pasten cfs toe om proefpersonen semantisch juiste zinnetjes als ‘Ik zet koffie’ of semantisch onjuiste zinnetjes als ‘Ik strijk koffie’ op een computerscherm te presenteren die random boven of onder een kruis waren gezet. De proefpersonen moesten zodra ze het zinnetje bewust opmerkten, op een knop drukken en aangeven of het zinnetje boven of onder het kruis stond. De reactietijd bleek voor de semantisch onjuiste zinnetjes aanmerkelijk korter te zijn dan voor de semantisch juiste zinnetjes. Volgens de onderzoekers zou dit komen doordat ons onbewuste ‘rare’ zinnetjes met voorrang aan ons bewustzijn presenteert.
In een tweede reeks experimenten kregen proefpersonen met cfs rekensommetjes zoals 9-3-4= of 2+5+1=; simpele sommetjes maar waarbij wel moest worden gerekend. Direct na het subliminaal waarnemen van zo’n sommetje kregen de proefpersonen een getal te zien dat ze hardop moesten uitspreken. Week dat getal af van de uitkomst van de som, dan deden proefpersonen daar significant langer over. Dit effect trad, ook tot verrassing van de onderzoekers, overigens alleen op bij het aftrekken en niet bij het optellen. (VB)
Bron: Sklar, A.Y., Goldstein, A., Mandel, R. & Hassin, R.R. (2012). Reading and doing arithmetic nonconsciously. PNAS, 109(48), 19614-19619. doi: 10.1073/pnas.1211645109
