Amerikaanse onderzoekers waren benieuwd naar het effect van meditatie op de dynamiek van het brein in rust wanneer het default mode netwerk actief is. Ze lieten dertig ervaren meditatiebeoefenaren drie maanden lang fulltime mediteren in een retraitecentrum. Aan het begin, na anderhalve maand en aan het eind van de retraite werd de hersenactiviteit van de deelnemers bepaald. Dit gebeurde met een EEG, omdat de tijdschaal hiervan (in milliseconden) overeenkomt met de snelheid waarmee gedachten, herinneringen en waarnemingen door onze geest trekken.
Om in kaart te brengen hoe het zwaartepunt van de elektriciteit zich over de hele schedel verplaatst, gebruikten de onderzoekers breedband EEG met 88 elektrodes. Middels clusteranalyse werden de EEG-opnames opgeknipt in quasi-stabiele microtoestanden van 40 tot 120 milliseconden. In overeenstemming met eerder onderzoek vonden de onderzoekers dat het brein in rust zich kenmerkt door zes verschillende microtoestanden, die ruwweg corresponderen met de knooppunten uit het default mode netwerk.
Zoals verwacht rapporteerden de deelnemers gedurende de retraite in vergelijking met een controlegroep een gestage toename van gevoelens van kalmte en concentratie. Deze bewustzijnsveranderingen waren gerelateerd aan veranderingen op hun EEG: de microtoestanden werden korter, minder krachtig en wisselden elkaar steeds willekeuriger af. Het lijkt er dus op dat meditatie de dynamiek van het brein in rust verandert: het brein in rust wordt een beetje labieler. De onderzoekers denken dat het brein in deze toestand flexibeler op onvoorziene gebeurtenissen kan reageren.
Bron: Zanesco, A.P. et al. (2021). Meditation training modulates brain electric microstates and felt states of awareness. Human Brain Mapping, doi: 10.1002/hbm.25430
Beeld: Black_Cherry_Spb/shutterstock.com
