Naast psychologische en sociale factoren zijn ook biologische factoren van invloed op depressies. Ontregelingen in het immuunsysteem, spijsverteringsstelsel of hormoonstelsel zouden mede ten grondslag liggen aan het ontstaan en verloop van een depressieve stoornis. Ook van functionele en structurele hersenafwijkingen wordt verondersteld dat zij een belangrijke rol spelen. Maar zijn deze biologische factoren oorzaak of gevolg van de depressieve stoornis?
Het onderzoeksteam van Claudi Bockting vond in totaal slechts 75 prospectieve onderzoeken naar biologische oorzaken van een depressie. De studies verschilden onderling sterk. Het resultaat is een keur aan bevindingen, waarvan het de vraag is of ze in vervolgonderzoek herhaald zullen worden. Als dezelfde biomarker in ten minste drie onderzoeken was meegenomen, konden de onderzoekers een meta-analyse uitvoeren. Deze mini meta-analyses leverden geen steun voor het idee dat depressies het gevolg zijn van kleinere hersengebieden (hippocampus, amygdala, frontale hersengebieden) of van een verhoogde ontstekingsactiviteit (afgeleid uit een verhoogde concentratie van het ontstekingseiwit CRP).
Het stresshormoon cortisol werd het vaakst onderzocht. In een gezonde steekproef was het onmogelijk met deze biomarker te voorspellen wie een depressieve stoornis ontwikkelt. Bij mensen die al eerder een depressieve episode hadden doorgemaakt, bleek een verhoogde waarde op deze biomarker wel voorspellend voor een nieuwe depressieve episode. Het effect was echter niet robuust. Over de biologische oorzaken van een depressie bestaan al veel theorieën, maar tot dusver zijn die zonder bewijs gebleven.
Bron: Kennis, M. et al. (2019). Prospective biomarkers of major depressieve disorder: a systematic review and meta-analysis. Molecular Psychiatry. doi: 10.1038/s41380-019-0585-z
