Help rouwende kinderen

Kies samen een mentor
08/01/2021
Ellen Dreezens
Geen reacties
W2livelovelose_pagina3_PSD_ROUWOPSCHOOL_RECHT
Volume 56, Issue 1

Help grieving children: Choose a mentor together

E. Dreezens

Grief is the normal response to dealing with the loss of someone we love. Since parents often fi nd it hard to know how to support a grieving child, their grieving children might be sent to see a psychologist. However, a normal grieving process does not have to be supervised by a mental health professional. Grief can be adequately dealt with by the child’s social support system. Research shows that a mentor can be effective to positively affect a child’s resilience and well-being while mourning. Professionals can focus on fi nding a mentor to help the child and its family to deal with grief after the professional relationship ends.

890 Weergaven
18 Downloads
  • Normale gecompliceerde rouw
    • De rol van de ouders
    • De mentor
  • Veerkracht
    • Externe bronnen van veerkracht
    • Interne bronnen van veerkracht
  • Hoe kan een mentor helpen?
  • Kenmerken van en goede mentor
  • Besluit
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Kinderen die rouwen komen vaak bij een psycholoog terecht, onder andere wanneer ouders niet weten hoe ze hun kind kunnen helpen. Om door een ‘normaal’ rouwproces te komen is steun van de sociale omgeving echter voldoende. Onderzoek toont aan dat een mentor een belangrijk positief effect heeft op het welbevinden en de veerkracht van kinderen, stelt Ellen Dreezens. ‘Een mentor kan de emoties van een kind benoemen en het kind zo helpen te begrijpen waar hij of zij doorheen gaat.’

Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek laten zien dat er ieder jaar zo’n achtduizend kinderen in de leeftijd van nul tot twintig jaar een ingrijpend verlies meemaken. Geschat wordt dat in Nederland vierhonderdduizend jeugdigen zijn die een dierbare in de eerste graad hebben verloren (Spui et al., 2008). Als gekeken wordt naar het aantal opa’s, oma’s en andere dierbaren dat jaarlijks overlijdt, liggen deze aantallen nog veel hoger. Slechts een op de twintig jongeren van rond de zestien jaar heeft nog nooit een verlies meegemaakt (Harrisson & Harrington, 2001).

Wanneer een gezinslid of belangrijk familielid wegvalt, heeft dat ingrijpende gevolgen voor een kind. Niet alleen moet het om leren gaan met het gemis van een geliefd persoon, er zijn ook andere veranderingen, onder andere in de gezinssituatie. Soms in het klein (het bedritueel wordt bijvoorbeeld nog maar door één ouder gedaan), maar er kunnen ook grotere veranderingen plaatsvinden. Sommige gezinnen komen bijvoorbeeld in zwaar financieel weer terecht,

Literatuurlijst

  1. Ankersmid, M. (2015). Verlaat verdriet bij mensen die als kind een ouder hebben verloren. Witsand Uitgevers.
  2. Benson, P.L. (1997). All kids are our kids. Minneapolis: Search Institute.
  3. Bernard, B. (1993). Fostering resiliency in kids. Educational Leadership, 51, 44-48.
  4. Black, D. & Urbanowicz, M.A. (1987). Family intervention with bereaved children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 28, 467-476.
  5. Bonanno, G.A., Boerner, K., & Wortman, C.B. (2008). Trajectories of grieving. In M.S. Stroebe, R.O. Hansson, H.E. Schut, & W.E. Stroebe (Eds.), Handbook of bereavement research and practice: advances in theory and intervention (p.287-307). Washington DC: American Psychological Association.
  6. Bonanno, G.A., & Keltner, D. (1997). Facial expressions of emotion and the course of conjugal bereavement. Journal of Abnormal Psychology, 106, 126-137.
  7. Bonanno, G.A., Wortman, C.B. & Nesse, R.M. (2004). Prospective patterns of resilience and maladjustment during widowhood. Psychological Aging, 19, 260-71.
  8. Bowlby, J. (1982). Attachment and loss: retrospect and prospect. Americal Journal of Orthopsychiatry, 52, 664-678.
  9. Chen, C., Greenberger, E. & Farruggia, S. (2003). Beyond parents and peers: the role of important non-parental adults (vips) in adolescent developmentin China and the United States. Psychology in the Schools, 40, 35-50.
  10. Cohen, J.A., Mannarino, A.P. & Staron, V.R. (2006). A pilot study of modifi ed cognitive behavioural therapy for childhood traumatic grief (CBTCTG). Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 45, 1485-1473.
  11. Cohen, S. & Wills, T.A. (1985). Stress, social support and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98, 310-357. Dreezens, E. (2018). Doorleefboek. Uitgever: In de wolken.
  12. Fiddelaers-Jaspers, R. (2005). Jong verlies: rouwende kinderen serieus nemen. Uitgeverij Ten Have.
  13. Fredrickson, B.L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: the broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56, 218-226.
  14. Garmezy, N., Masten, A.S. & Tellegen, A. (1984). The study of stress and competence in children: a building block for developmental psychopathology. Child Development, 55, 97-111.
  15. Harrisson, L. & Harrington, R. (2001). Adolescents’ bereavement experiences: prevalence, association with depressive symptoms and use of services. Journal of Adolescence, 24, 159-169.
  16. Heckman, J.J. (2006). Skill formation and the economics of investing in disadvantaged children. Science, 1900-1902. Keirse, M. (2009). Helpen bij verlies en verdriet: een gids voor het gezin en de hulpverlener. Uitgeverij Lannoo.
  17. Lawler, M.J., Shaver, P.R. & Goodman, G.S. (2011). Toward relationship- based child welfare services. Children and Youth Services Review, 33, 473-480.
  18. Lazarus R.S. & Folkman, S. (1984). Psychological stress and the coping process. Springer.
  19. Lenferink, L.I.M., Nickerson, A., de Keijser, J., Smid, G.E. & Boelen, P.A. (2018). Trajectories of grief, depression and posttraumatic stress in disaster-bereaved people. Depression & Anxiety, 37, 1-10.
  20. Luthar, S.S., Crossman, E.J. & Small, P.J. (2015). Resilience and adversity. In R.M. Lerner and M.E. Lamb (Eds.). Handbook of child psychology and developmental science (7th edition, vol. III, p.247-286). New York: Wiley.
  21. Luther, K. (2015). Examining social support among adult children of incarcerated parents. Family Relations, 64, 505-518.
  22. Lyubomirsky, S., King, L.A. & Diener, E. (2005). The benefi ts of frequent positive affect: does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131, 803-855.
  23. Masten, A.S. (2011). Resilience in children threatened by extreme adversity: frameworks for research, practice and translational synergy. Development and Psychopathology, 23, 493-506.
  24. Mastoras, S.M., Saklofske, D.H., Schwean, V.L. & Climie, E.A. (2018). Social support in children with ADHD: an exploration of resilience. Journal of Attention Disorders, 22, 712-723.
  25. Moors, M. (2015). Rouw mag er zijn. Journal of Social Intervention: Theory and Practice, 24, 45-57.
  26. Murray, C. (2003). Risk factors, protective factors, vulnerability and resilience: a framework for understanding and supporting the adult transitions of youth with high-incidence disabilities. Remedial and Special Education, 24, 16-26.
  27. Piechowski, M.M. (2010). The self-victorious: personal strengths, chance, and co-incidence. Roeper Review, 20, 191-198.
  28. Raveis, V.H., Siegel, K. & Karus., D. (1999). Children’s Psychological Distress Following the Death of a Parent. Journal of Youth and Adolescence, 28,165-180.
  29. Richardson, G. (2002). The metatheory of resilience and resiliency. Journal of Clinical Psychology, 58, 307-321. Rubin, L.B. (1997). Het onverwoestbare kind. Ambo.
  30. Rutter, M. (1985). Resilience in the face of adversity: protective factors and resistance to psychiatric disorder. British Journal of Psychiatry, 147, 598-611.
  31. Sandler, I.N., Ayers, T.S., Wolchik, S.A., Tein, J.Y., Kwok, O.M., Haine, R.A. & Weyer, J.L. (2003). The family bereavement program: efficacy evaluation of a theory-based prevention program for parentally bereaved children and adolescents. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71, 587-600.
  32. Smid, G.E., Kleber, R.J., de la Rie, S.M., Bos, J.B.A., Gersons, B.P.R. & Boelen, P.A. (2015). Brief Eclectic Psychotherapy for Traumatic Grief (BEP-TG): toward integrated treatment of symptoms related to traumatic loss. European Journal of Psychotraumatology, 6, 1-11.
  33. Spuij, M. (2017). Rouw bij kinderen en jongeren: over het begeleiden van verliesverwerking. Nieuwezijds, Amsterdam.
  34. Spuij, M., Stikkelbroek, Y., Goudena, P.& Boelen, P.A. (2008). Rouw en verliesverwerking door jeugdigen.Kind en Adolescent, 29,80-93.
  35. Stahlmann, S.D. (2004). Children and the death of a sibling. In C. Corr & D. M. Corr (Eds.), Handbook of childhood death and bereavement (p.149-164). Springer Publishing Company.
  36. Stroebe, M. & Schut, H. (1999). The dual process model of coping with bereavement: rationale and description. Death Studies, 23, 197-224.
  37. Sveen, J., Bergh Johannesson, K., Cernvall, M. & Arnberg, F.K. (2018). Trajectories of prolonged grief one to six years after a natural disaster. Plos One, 13, 1-15.
  38. Tremblay, G.C. & Israel, A. (1998). Children’s adjustment to parental death. Clinical Psychology: Science and Practice, 4, 424-438. Vanden Abbeele, C. (2004). Er zijn voor jou: omgaan met jonge mensen die rouwen. Tielt: Lannoo.
  39. Van der Meer, C.A.I., te Brake, H., van der Aa, N., Dashtgard, P., Bakker, A. & Olff , M. (2018). Assessing psychological resilience: development and Psychometric properties of the English and Dutch versions of the Resilience Evaluation Scale (RES). Frontiers in Psychiatry, 9, 1-11.
  40. Volkan, V.D. & Zintl, E. (2015). Life after loss: the lessons of grief. Karnac Books.
  41. Wang, S., Tomlinson, E.C. & Noe, R.A. (2010). The role of mentor trust and proté gé internal locus of control in formal mentoring relationships. Journal of Applied Psychology, 95, 358-367.
  42. Werner, E.E. (1984). Resilient children. Young Children, 1, 68-72.
  43. Werner, E.E. (1995). Resilience in development. Current Directions in Psychological Science, 4, 81-85. Werner, E.E. & Johnson, J.L. (2004). The role of caring adults in the lives of children of alcoholics. Substance Use and Misuse, 39, 699-720.
  44. Werner. E.E. & Smith, R.S. (1977). Kauai’s Children Come of Age. University Press of Hawaii.
  45. Worden, W.J. (1992). Verdriet en rouw – Gids voor hulpverleners en therapeuten [Sadness and grief – Handbook for social workers en therapists]. Amsterdam: Swets en Zeitlinger.
  46. Worden, J.W. & Silverman, Ph.R. (1996). Parental death and the adjustment of school-aged children. Omega, 33, 91-102.
  47. Yancey, A.K., Grant, D., Kurosky, S., Kravitz-Wirtz, N. & Mistry, R. (2011). Role modeling, risk, resilience in California adolescents. Journal of Adolescent Health, 48, 36-43.
  48. Zolkolski, S.M. & Bullock, L.M. (2012). Resilience in children and youth: a review. Children and Youth Services Review, 34, 2295-2303.