Een ‘valse’ aangifte

Waarom recherchepsychologen belangrijk zijn
09/01/2015
Harald Merckelbach
Geen reacties
De-Psycholoog-nr.-01-Januari-2015
Issue 1

Samenvatting

THE ANATOMY OF A FALSE ALLEGATION. HOW PSYCHOLOGISTS CAN HELP.
H. MERCKELBACH
It often takes a while before it becomes apparent that an allegation of sexual abuse is false. Meantime, suspects may have been arrested, witnesses may have been interrogated, and press conferences may have been held. The harmful potential of false allegations is enormous. False allegations constitute a criminal offence, but as they presuppose malicious intent, they are difficult to prove in courts of law. Predictably, the extant literature on false allegations is preoccupied with legal issues. The current article describes a case to drive home the point that a psychological perspective on false allegations is more useful than a legal one. Particularly the psychology of rumours may help to explain the dynamics behind false allegations. Once legal professionals understand these dynamics, they may be more cautious in running through stages like arrest, interrogation, and press release. Psychologist may play a crucial role in educating the legal mind in this respect.

930 Weergaven
3 Downloads
  • Samenvatting
  • Chronologie
  • Hoe het zo gelopen is
  • Konijn is ontsnapt
    • Mama had gezegd dat ik even moest praten dat de juffrouw stout deed
    • In een voor dergelijke lieden bestemd lokaal
    • En hier kan de psycholoog niets meer doen
  • Een gevaarlijke mythe
  • Geen kwade bedoelingen
  • Noten
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
De Deense speelfilm Jagten (2012) gaat over een onderwijzer wiens leven ontspoort als hij onterecht wordt beschuldigd van seksueel misbruik. Helaas komt dit soort zaken ook in het echt voor. Harald Merckelbach analyseert een Nederlands geval en legt uit hoe psychologen kunnen helpen om te begrijpen wat er in zulke zaken gebeurt.

Soms is het als grap bedoeld. Neem de man die in 2006 naar een uitzending keek van Opsporing Verzocht over een Rotterdamse schietpartij. Bij wijze van geintje belde hij even later naar de politie om te melden dat hij de dader – hij noemde naam en rugnummer – hoogst persoonlijk kende. De politie kwam in actie, maar al snel werd duidelijk dat de aangifte kant noch wal raakte. De politie was boos en deed de grappenmaker een civielrechtelijke procedure aan de broek. Daarin werd een schadevergoeding van 1500 euro gevorderd wegens onnodige politie-inzet.[1]

Het is een atypische zaak. Want wie met zoektermen als ‘valse’ of ‘onjuiste aangifte’ speurt in rechtspraak.nl – het gegevensbestand met uitspraken van rechterlijke colleges – komt spoedig tot de conclusie dat het merendeel van de zaken minder onnozel is. Twee soorten problemen zijn sterk vertegenwoordigd. Om te beginnen zijn er de valse aangiften van diefstal of beschadiging, waarbij vervolgens

Literatuurlijst

  1. Block, S. D., Shestowksy, D., Segovia, D. A., Goodman, G. S., Schaaf, J. M. & Alexander, K. W. (2012). ‘That never happened’: adults’ discernment of children’s true and false memory reports. Law and Human Behaviour, 36, 365-374.
  2. Bogaard, G., Meijer, E., Vrij, A. & Merckelbach, H. (2011). Leugenaars praten anders. De Psycholoog, 10, 11-19.
  3. Bradley, A.R. & Wood, J.M. (1996). How do children tell? The disclosure process in child sexual abuse. Child Abuse & Neglect, 9, 881-891. Brown, S.A. (2008). The reality of persecutory beliefs: Base rate information for clinicians. Ethical Human Psychology and Psychiatry, 10, 163-177.
  4. Engle, J. & O’Donohue, W. (2012). Pathways to false allegations of sexual assault. Journal of Forensic Psychology Practice, 12, 97-123.
  5. Jordan, J. (2004). Beyond belief. Police, rape, and women’s credibility. Criminal Justice, 4, 29-59.
  6. Lisak, D., Gardinier, L., Nicksa, S. C. & Cote, A. M. (2010). False allegations of sexual assault: An analysis of ten years of reported cases. Violence Against Women, 16, 1318-1334.
  7. O’Donohue, W. & Bowers, A. H. (2006). Pathways to false allegations of sexual harassment. Journal of Investigative Psychology and Offender Profiling, 3, 47-74.
  8. Principe, G.F. & Schindewolf, E. (2012). Natural conversations as a source of false memories in children: Implications for the testimony of young witnesses. Developmental Review, 32, 205-223.
  9. Rosnow, R.L. (1991). Inside rumor: A personal journey. American Psychologist, 46, 484-496.
  10. Sinha, D (1952). Behaviour in a catastrophic situation: A psychological study of reports and rumours. British Journal of Psychology, 43, 200-209.
  11. Spohn, C., White, C. & Tellis, K. (2014). Unfouding sexual assault: Examining the decision to unfound and identifying false reports. Law and Society Review, 48, 161-192.
  12. Talwar, V. & Crossman, A.M. (2012). Children’s lies and their detection; Implications for child witness testimony. Developmental Review, 32, 37-359.
  13. Van Koppen, P.J. (2013). Gerede twijfel: Over bewijs in strafzaken. Amsterdam: De Kring.
  14. Wagenaar, W.A. (2006). Vincent plast op de grond: Nachtmerries in het Nederlandse recht. Amsterdam: Bert Bakker.
  15. Williams, J., Nelson-Gardell, D., Coulburn Faller, K., Tishelman, A. & Cordico- Steel, L. (2014). Is there a place for extended assessments in addressing child sexual abuse allegations? How sensitivity and specifi city impact professional perspectives. Journal of Child Sexual Abuse, 23, 179-197