Wie kent niet het verhaal van Kitty Genovese? De vrouw die op straat werd vermoord terwijl 38 buren vanuit hun flat werkeloos toekeken? Typisch voorbeeld van het bystander-effect, zo staat in menig psychologieboek. Maar het verhaal klopt niet. Genovese werd wel vermoord, maar dat werd maar door enkele buurtbewoners gadegeslagen. En de meesten belden nog de politie ook. Toch duikt het verhaal steeds weer in psychologieboeken op.
Zo zijn er meer urban legends die een eigen leven zijn gaan leiden. Daarnaast wordt in psychologieboeken soms consensus gesuggereerd die er helemaal niet is, of wordt maar een kant van de zaak belicht. Denk bijvoorbeeld aan het verband tussen geweld in de media en agressie op straat. Of dit verband daadwerkelijk bestaat, daarover verschillen wetenschappers van mening. Maar dat wordt er in psychologieboeken zelden bij vermeld.
Dit alles blijkt uit een onderzoek van drie Amerikanen. Zij gingen na in hoeverre twaalf omstreden onderwerpen en urban legends correct werden weergegeven in 24 onlangs verschenen introductie-psychologieboeken. De meeste onderwerpen werden met een ideologisch sausje eroverheen opgediend. Zo ook het verband tussen geweld in de media en agressie op straat: verreweg de meeste boeken brachten een (erg) gekleurd verhaal. Met Kitty Genovese sloegen de auteurs in ruim de helft van de gevallen de plank (helemaal of enigszins) mis.
De onderzoekers waarschuwen dat de geloofwaardigheid van de psychologie met de instandhouding van zulke mythen op het spel staat. Wie bijvoorbeeld, net als ik, dacht dat Paul Broca de ontdekker was van dat ene gebiedje in de hersenen: dat klopt dus ook al niet. Tja, staat ook al jaren verkeerd in de boeken. (ID)
Bron: Ferguson, C.J. et al. (2016). Education or indoctrination? The accuracy of introductory psychology textbooks in covering controversial topics and urban legends about psychology. Current Psychology, 15 December 2016. DOI 10.1007/s12144- 016-9539-7.
