Lees verder
De stichting Skepsis heeft een opinieonderzoek onder een representatieve steekproef van ruim 2500 mensen laten doen naar het geloof in paranormale verschijnselen onder Nederlanders. Het is helemaal volgens de regels van de kunst opgezet – gepreregistreerd, open data enzovoorts – onder auspiciën van Eric-Jan Wagenmakers, hoogleraar Mathematische Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam.
Hans van Maanen

Allereerst is gebleken dat het geloof in paranormale verschijnselen de afgelopen dertig jaar ruimschoots gehalveerd is (de steekproef volgde de opzet van een enquête uit 1985). Destijds zei 40% van de ondervraagden wel in iets paranormaals te geloven, inmiddels is dat minder dan 20%. Vooral helderziendheid, telepathie en aardstralen zijn ‘uit’, net als dagelijks bijgeloof in ongeluksgetallen en enge ladders. ­Geesten, spoken, vorige levens en ­buitenaardse wezens mogen zich juist in een groeiende belangstelling verheugen.

Daarnaast blijkt toch nog 56% van de mensen in minimaal één paranormaal verschijnsel te geloven, en 40% in twee of meer. Er was 1 respondent (0,04%) die in alle 28 voorgelegde paranormaliteiten geloofde, en zei 19% in geen enkel item te geloven.

Het idee uit 1985 dat vooral jongeren, stedelingen en hoogopgeleiden in paranormale zaken geloofden, werd niet bevestigd. Er lijkt eerder sprake van een cohort-effect: mensen die in 1985 van het paranormale hielden, geloven daar nu, als 60-jarigen, nog steeds in. Wel blijkt dat vrouwen en ‘spirituele maar niet religieuze’ aangelegde mensen vaker bijgelovig waren — maar ook onder deze groepen was sprake van een dalende trend.

Bron: Hoogeveen, S., Elk, M. & Wagenmakers, E.J. (2023). Geloof in het bovennatuurlijke daalt fors. Skepter, 3, 4-13.

P.S. Zelf de vragenlijst over paranormaal geloof invullen en een score ontvangen? https://skepsis.nl/bijgeloof/

Beeld: TanyaZhe/Shutterstock