Behandel mannen en vrouwen niet gelijk

Op naar gender-sensitief onderwijs
04/09/2015
Emma Bernard, Marrie Bekker
Geen reacties
De-Psycholoog-nr.-09-September-2015
Issue 9

Samenvatting

DO NOT TREAT MEN AND WOMEN EQUALLY
BERNARD & M. BEKKER
In the last decades, much research has been done on sex and gender differences in psychopathology, but this knowledge has, to date, only been scarcely implemented in mental health care. This is mainly due to the fact that sex and gender differences are not an integral part of current academic and post academic study programs of clinical psychology. The Alliance Gender and Health, funded by the Dutch Ministry of Organization, Culture and Science, has made it one of its main missions to implement the existing knowledge about sex and gender in the academic and post academic curricula, so that diagnostics and treatment can be further improved. In this article we will discuss a selection of topics to show the relevance of sex and gender diff erences in clinical psychology.

1313 Weergaven
2 Downloads
  • Samenvatting
  • Seksueel geweld
  • Depressie
  • Medicatie
  • Genderbias therapeut
  • Autonomie
  • Sekse en gender in onderwijs
  • Besluit
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Er wordt veel onderzoek gedaan naar sekse- en genderverschillen in psychische problematiek, maar wat gebeurt hiermee? Terwijl de wetenschap nieuwe kennis produceert, lijkt het academisch en postacademisch onderwijs achter te blijven door de nieuwe inzichten nauwelijks op te nemen in curricula. Dat moet volgens Emma Bernard en Marrie Bekker veranderen, want er is winst te behalen voor de indicatiestelling en behandeling.

De emancipatiemonitor van het Sociaal Cultureel Planbureau heeft in 2014 voor het eerst sinds haar bestaan een hoofdstuk over gezondheid. Hierin staan de prevalentiecijfers van veelvoorkomende psychische aandoeningen per geslacht in Nederland (zie figuur 1), ook al bekend van de NEMESIS-studies (Graaf, Have & Dorsselaer 2010)26. Vrouwen hebben twee tot drie keer vaker dan mannen last van depressies en angststoornissen, terwijl mannen twee keer zo vaak middelenmisbruik vertonen en ruim twee keer zo vaak gediagnosticeerd worden met AD(H)D. Hoewel deze cijfers in lijn zijn met internationale bevindingen, al geruime tijd bestaan en dus niet anders zijn dan verwacht, geeft de grote discrepantie aan dat het belangrijk is om aandacht te besteden aan sekse- en genderverschillen in onder andere risicofactoren en behandelingswensen en -effecten.

Psychische stoornissen kennen zowel een algemene verschijningsvorm als sekse-specifieke uitingen. Sekse duidt op de biologische geslachtskenmerken en gender heeft betrekking op socioculturele aspecten zoals vrouwelijke of mannelijke eigenschappen. Kennis over deze sekse-en genderverschillen

Literatuurlijst

  1. Abrikoff, H., Courtney, M., Pelham, W.E. & Koplewicz, H.S. (1993). Teachers’ ratings of disruptive behaviors: the influence of halo effects. Journal of Abnormal Child Psychology, 21(5), 519-533.
  2. Addis, M.E. & Mahalik, J.R. (2003). Men, masculinity and the contexts of help-seeking. American Psychologist, 58, 5-14.
  3. Addis, M.E., Syzdek, M.R. & Mansfield, A.K. (2010). Is “Masculinity” a problem? Framing the effects of gendered social learning in men. Psychology of Men & Masculinity, 11(2), 77-90.
  4. American Psychiatric Association. (2003). Guidelines in multicultural education, training, research, practice and organizational change for psychologists. American Psychologist, 58, 377-402.
  5. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
  6. Assen, M.A.L.M. van. & Bekker, M.H.J. (2009). Sex differences in autonomy-connectedness: the role of personality factors. Personality and Individual Differences, 47, 12-17.
  7. Bakker, M. (2010). Komt een hindoestaanse vrouw bij de dokter. Een inventariserend onderzoek naar de aandacht voor cultuur en gender binnen het gezondheidsgerelateerde onderwijs en onderzoek. Utrecht: Universiteit Utrecht.
  8. Barkley, R. (2006). Attention-defi cit hyperactivity disorder: a handbook for diagnosis and treatment. New York, NY: Guilford Press.
  9. Becker, D. & Lamb, S. (1994). Sex bias in the diagnosis of borderline personality disorder and posttraumatic stress disorder. Professional Psychology, 25, 55-61.
  10. Bekker, M.H.J. & Assen, M.A.L.M. van (2006). A short form of the autonomy scale: properties of the autonomy-connectedness scale. Journal of Personality Assessment, 89(1), 51-60.
  11. Bekker, M.H.J. & Assen, M.A.L.M. van (2008). Autonomy-connectedness and gender. Sex Roles, 7, 532-544.
  12. Bekker, M.H.J. & Assen, M.A.L.M. van (2015). Autonomy-connectedness mediates sex diff erences in symptoms of psychopathology. Ter publicatie aangeboden.
  13. Bekker, M.H.J. & Mens-Verhulst, J. van (2007). Anxiety disorders: sex differences in prevalence, degree, background, but gender neutral treatment. Gender Medicine, 4, 178-193.
  14. Bennett, J.C. (1993). Inclusion of women in clinical trials – policies for population subgroups. New England Journal of Medicine, 329, 288-292.
  15. Biederman, J., Mick, E., Farone, S.V., Braaten, E., Doyle, A. et al. (2002). Influence of gender on attention deficit hyperactivity disorder in children referred to a psychiatric clinic. The American Journal of Psychiatry, 159, 36-42.
  16. Bigos, K.L., Pollock, B.G., Stankevich, B.A. & Bies, R.R. (2009). Sex differences in the pharmacokinetics and pharmacodynamics of antidepressants: an updated review. Gender Medicine, 6(4), 522-543.
  17. Birtchnell, J. (1984). Dependence and its relationship to depression. British Journal of Medical Psychology, 57, 215-225.
  18. Blatt, S.J. (2004). Experiences of depression: theoretical, clinical and research perspectives. Washington, DC: American Psychological Association.
  19. Bowlby, J. (1973). Attachment and Loss, vol. 2: Separation. New York, NY: Basic Books.
  20. Brownhill, S., Wilhelm, K., Barclay, L. & Schmied, V. (2005). ‘Big Build’: hidden depression in men. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 39, 921-931.
  21. Bruchmuller, K. & Schneider, J.M.S. (2012). Is ADHD diagnosed in accord with diagnostic criteria? Overdiagnosis and influence of client gender on diagnosis. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 80(1), 128-138.
  22. Clarkin, J.F. & Levy, K.N. (2004). Handbook of psychotherapy: The influence of client variables on psychotherapy. New York, NY: Wiley.
  23. Cochran, S.V. & Rabinowitz, F.E. (2003). Gender-sensitive recommendations for assessment and treatment of depression in men. Professional Psychology: Research and Practice, 34(2), 132-140.
  24. Cook, E.P. & Warnke, W. (1993). Gender Bias and the DSM-III. Counselor Education & Supervision, 32(4), 311-323.
  25. Gijsbers van Wijk, C. M. T. (2002). Depressie – genderverschillen in prevalentie, klinische beeld en behandelrespons. Tijdschrift voor Psychiatrie, 44(6), 301-311.
  26. Graaf, R. de., Have, M. ten & Dorsselaer, S. (2010). De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking. NEMESIS-2: Opzet en eerste resultaten. Utrecht, Nederland: Trimbos-Instituut.
  27. Haas, S. de (2012). Seksueel grensoverschrijdend gedrag onder jongeren en volwassenen in Nederland. Tijdschrift voor Seksuologie, 36(2), 136-145.
  28. Höing, M. & Vanwesenbeeck. I. (2004). Hulpverlening aan slachtoffers van seksueel geweld: omvang, aard en kwaliteit. Tijdschrift voor Seksuologie, 28, 22-35.
  29. Karreman, A., Bekker, M.H.J. (2012). Feeling angry and acting angry: different effects of autonomy-connectedness in boys and girls. Journal of Adolescence, 35, 407-415.
  30. Kendler, S.K. & Gardner, C.O. (2014). Sex differences in the pathways to major depression: a study of opposite-sexs twin pairs. American Journal of Psychiatry, 171, 426-435.
  31. Loehlin, J.C., McCrae, R.R., Costa, P. T. Jr. & John, O.P. (1998). Heritability of common and measure-specific components of the big five personality factors. Journal of Research in Personality Factors, 32, 431-453.
  32. Mahler, M., Pine, F. & Bergman, A. (1975). The psychological birth of the human infant: Symbiosis and individuation. London, England: H. Karnac.
  33. Merens, A. & Brakel, M. van den (2014). SCP-publicatie 2014/37, Emancipatiemonitor 2014. Den Haag, Nederland: Sociaal en Cultureel planbureau.
  34. Möller-Leimkühler, A.M. (2003). The gender gap in suicide and premature death or: Why are men so vulnerable? European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience, 253, 1-8.
  35. Nolen-Hoeksema, S. (2004). Gender differences in risk factors and consequences for alcohol use and problems. Clinical Psychology Review, 24, 981 -1010.
  36. Owen, J., Wong, Y.J. & Rodolfa, E. (2009). Empirical search for psychotherapists’ gender competence in psychotherapy. Psychotherapy Theory, Research, Practice, Training, 46(4), 448-458.
  37. Picinelli, M. & Wilkinson, G. (2000). Gender differences in depression – critical review. British Journal of Psychiatry, 177, 486-492.
  38. Potts, M.K., Brurnam, M.A. & Wells, K.B. (1991). Gender differences in depression detection: A comparison of clinician diagnosis and standardized assessment. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 3, 609-615.
  39. Ruxana, J. & Leena, S. T. (2013). Health consequences of sexual violence against women. Best Practice & Research Clinical Obstetrics and Gynecology, 27, 15-26.
  40. Sandberg, S. (2002). Hyperactivity and attention disorders of children. Cambridge, England: Cambridge University Press.
  41. Spataro, J., Mullen, P.E., Burgess, P.M., Wells, D.L & Moss, S.A. (2004). Impact of child sexual abuse on mental health: prospective study in males and females. British Journal of Psychiatry, 184, 416-421.