Genderidentiteit en seksuele identiteit bij vrouwen met ASS
03/05/2019
Annelies Spek, Els Borgesius, Lieke van Dijk, Amber Ruigrok, Anna van der Miesen
Geen reacties
shutterstock_690255436 vrouw veld vogels
Issue 5

GENDER IDENTITY AND SEXUAL IDENTITY IN WOMEN WITH ASD

A.A. SPEK, H.E. BORGESIUS, L.M. VAN DIJK, A.N.V. RUIGROK & A.I.R. VAN DER MIESEN

In women with an autism spectrum disorder (ASD), the development of sexual and gender identity often differs from that of neurotypical women. It may be helpful to know for women with ASD with a non-heterosexual orientation or with gender dysphoria/variance, that this is more common and what the possible underlying mechanisms are. It is also important for care providers to know more about the sexual identity and gender identity of women with ASD, so they can adjust their approach accordingly. This article, therefore, aims to provide an overview of current knowledge about gender identity and sexual identity in women with ASD. This involves both an overview of the existing literature as well as experiences from clinical practice.

2164 Weergaven
30 Downloads
    • Gendervariatie en genderdysforie
    • Seksuele oriëntatie
    • Verklaring bevinden
    • Conclusies en implicaties voor de klinische praktijk
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Bij vrouwen met een autismespectrumstoornis verloopt de ontwikkeling van de seksuele en genderidentiteit vaak anders dan bij andere vrouwen. Wat zijn de gevolgen hiervan en hoe kun je hiermee rekening houden in de spreekkamer? Annelies Spek en collega’s geven een overzicht van de beschikbare literatuur en gaan in op implicaties voor de klinische praktijk. ‘Uit wetenschappelijk onderzoek komen duidelijke aanwijzingen naar voren dat er bij vrouwen met ASS vaker sprake is van gendervariantie.’

Een autismespectrumstoornis (ASS) komt voor bij ongeveer 1% van de bevolking (Baird et al., 2006)5. Lange tijd is gedacht dat ASS ongeveer acht tot tien keer vaker voorkomt bij mannen dan bij vrouwen. Een recente systematische review wijst echter op een man-vrouwverhouding van ongeveer 3:1 (Loomes, Hull & Mandy, 2017)20. Dit betekent dat er naar verhouding meer vrouwen zijn met ASS dan eerder werd aangenomen.

Wetenschappelijk onderzoek en klinische ervaringen laten zien dat ASS zich bij vrouwen op een andere manier kan uiten dan bij mannen. Dit heeft waarschijnlijk bijgedragen aan de onderschatting van de prevalentie. Zo zien we bij vrouwen met ASS meer compensatiegedrag op sociaal gebied en lijken zij gevoeliger voor sensorische prikkels dan mannen met ASS (Lai et al., 2011; Spek & Goosen, 2013)1926. Ook lijkt er sprake van andere comorbide problematiek (Lai et al., 2011)19. Internaliserende problemen, zoals angst- en stemmingsklachten, blijken bijvoorbeeld vaker voor te komen bij meisjes en vrouwen met ASS,

Dit artikel is geschreven door de werkgroep ‘Genderidentiteit en seksuele identiteit’, die onderdeel is van FANN (Female Autism Network of the Netherlands). FANN is een landelijk interdisciplinair netwerk voor professionals en ervaringsdeskundigen dat zich inzet voor de verbetering van diagnostiek en behandeling van meisjes en vrouwen met autisme. We willen alle deelnemers van FANN bedanken voor de inspiratie en het meedenken bij de totstandkoming van dit artikel. Specifiek willen we Wilma Adrichem bedanken voor haar bijdrage.

Literatuurlijst

  1. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders ( 5th ed.). Washington, DC: American Psychiatric Association.
  2. Arcelus, J., Bouman, W.P., Van Den Noortgate, W., Claes, L., Witcomb, G. & Fernandez-Aranda, F. (2015). Systematic review and meta-analysis of prevalence studies in transsexualism. European Psychiatry, 20, 807-815.
  3. Aston, M. (2012). Asperger syndrome in the bedroom. Sexual and Relationship Therapy, 27, 1-7.
  4. Bailey, J.M., Vasey, P.L., Diamond, L.M., Breedlove, S.M., Vilain, E. & Epprecht, M. (2016). Sexual orientation, controversy, and science. Psychological Science in the Public Interest, 17, 45–101.
  5. Baird, G., Simono® , E., Pickles, A., Chandler, S., Loucas, T. et al. (2006). Prevalence of disorders of the autism spectrum in a population cohort of children in South Thames: the Special Needs and Autism Project (SNAP). Lancet, 368, 210-215.
  6. Baron-Cohen, S., Auyeung, B., Nørgaard-Pedersen, B., Hougaard, D.M., Abdallah, M.W. et al. (2015). Elevated fetal steroidogenic activity in autism. Molecular Psychiatry, 20, 369-76. doi: 10.1038/mp.2014.48.
  7. Bejerot, S. & Eriksson, J.M. (2014). Sexuality and gender role in autism spectrum disorder: a case control study. PLoS ONE 9:e87961.
  8. Bogaert, A.F. (2015). Asexuality: what it is and why it matters. Journal of Sex Research, 52, 362-379.
  9. Borgesius, E. (2017). ‘Ik hoef niet meer degene te zijn die ik dacht dat ik moest zijn’. Onderzoek naar vrouwen met autisme/Asperger in Amsterdam.
  10. De Vries, A.L.C., Noens, I.L.J., Cohen-Kettenis, P.T., van Berckelaer- Onnes, I.A. & Doreleijers, T.A.H. (2010). Autism spectrum disorders in gender dysphoric children and adolescents. Journal of Autism and Developmental Disorders, 40, 930-936.
  11. Dewinter, J., De Graaf, H. & Begeer, S. (2017). Sexual orientation, gender identity, and romantic relationships in adolescents and adults with autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 47, 2927-2934.
  12. George, R. & Stokes, M. (2018). Sexual orientation in autism spectrum disorder. Autism, 11, 133–141.
  13. Gilmour, P., Schalomon, M. & Smith, V. (2012). Sexuality in a community based sample of adults with autism spectrum disorder. Research in Autism Spectrum Disorders, 6, 313-318.
  14. Henault, I (2005). Asperger’s syndrome and sexuality: from adolescence through adulthood. London: Jessica Kingsley Publishers.
  15. Ingudomnukul, E., Baron-Cohen, S., Wheelwright, S. & Knickmeyer, R. (2007). Elevated rates of testosterone-related disorders in women with autism spectrum conditions. Hormones and Behavior, 51, 597-604.
  16. Izuma, K., Matsumoto, K., Camerer, C.F. & Adolphs, R. (2011). Insensitivity to social reputation in autism. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 108, 17302-17307.
  17. Jenkins, W. (2010). Can anyone tell my why I’m gay? What research suggests regarding the origins of sexual orientation. North American Journal of Psychology, 12, 279-296.
  18. Kourti, M.A. & MacLeod, A. (2018). “I don’t feel like a gender, I feel like myself”: autistic individuals raised as girls exploring gender identity’. Autism in Adulthood, 1, 1-8.
  19. Lai, M-C., Lombardo, M.V., Pasco, G., Ruigrok, A.N.V., Wheelwright, S.J. et al. (2011). A behavioral comparison of male and female adults with high functioning autism spectrum conditions. PLoS One, 6, 1-10.
  20. Loomes, R., Hull, L. & Mandy, W.P.L. (2017). What is the male-to-female ratio in autism spectrum disorders? A systematic review and meta-analysis. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 56, 466-474.
  21. Masi, A., DeMayo, M.M., Glozier, N. & Guastella, A.J. (2017). An overview of autism spectrum disorder, heterogeneity and treatment options. Neuroscience Bulletin, 33, 183-193.
  22. Pasterski, V., Gilligan, L. & Curtis, R. (2014). Traits of autism spectrum disorders in adults with gender dysphoria. Archives of Sexual Behavior, 43, 387-393.
  23. Pohl, A., Cassidy, S., Auyeung, B. & Baron-Cohen, S. (2014). Uncovering steroidopathy in women with autism: a latent class analysis. Molecular Autism, 5, 27.
  24. Prince, V. (2005) Sex vs. Gender. International Journal of Transgenderism, 8, 29-32.
  25. Rudolph, C.E.S., Lundin, A., Åhs, J.W., Dalman, C. & Kosidou, K. (2018). Brief report: sexual orientation in individuals with autistic traits: population based study of 47,000 adults in Stockholm county. Journal of Autism and Developmental Disorders, 48, 619-624.
  26. Spek, A.A. & Goosen, A.C.A. (2013). Autismespectrumstoornissen bij meisjes en vrouwen, een eerste verkenning. Wetenschappelijk Tijdschrift Autisme, 2, 62-67.
  27. Van Anders, S.M. (2012). Testosterone and sexual desire in healthy women and men. Archives of Sexual Behaviour, 41, 1471-1484.
  28. VanderLaan, D.P., Postema, L., Wood, H., Singh, D., Fantus, S. et al. (2015). Do children with gender dysphoria have intense/obsessional interests? The Journal of Sex Research, 52, 213-219.
  29. Van der Miesen, A.I.R, Hurley, H., Bal, A.M. & De Vries, A.L.C. (2018a). Prevalence of the wish to be of the opposite gender in adolescents and adults with autism spectrum disorder. Archives of Sexual Behavior, doi:10.1007/s10508-018-1218-3.
  30. Van der Miesen, A.I.R., de Vries, A.L.C., Steensma, T.D. & Hartman, C.A. (2018b). Autistic symptoms in children and adolescents with gender dysphoria. Journal of Autism and Developmental Disorders, doi:10.1007/ s10803-017-3417-5.
  31. Van der Miesen, A.I.R., Hurley, H. & de Vries, A.L.C. (2016). Gender dysphoria and autism spectrum disorder: a narrative review. International Review of Psychiatry, 28, 70-80.
  32. Van Houdenhove, E., Gijs, L., T’Sjoen, G. & Enzlin, P. (2014). Asexuality: few facts, many questions. Journal of Sex & Marital Therapy, 40, 175-192.
  33. Wielemaker, J.D. & Verheij, F. (2012). Probleemgedrag bij jongens en meisjes met een autismespectrumstoornis in de kindertijd en de volwassenheid. Wetenschappelijk Tijdschrift Autisme, 2, 39-46.