Het testen van Thijs

Een gevalsstudie van forensisch testgebruik
05/01/2024
Tamara de Beuf, Peter van Koppen
Geen reacties
shutterstock_606253145 tuchtrecht lady justice
Issue 1

Samenvatting

Testing Thijs: a case study of forensic psychological testing

T.L.F. de Beuf & P.J. van Koppen

The questions to be answered in forensic mental health reports are challenging. Experts have the task to assess a defendant’s past as well as their current and future mental state. To support forensic mental health experts in that complex task, best practices have been developed nationally and internationally. In the Netherlands, there are guidelines on forensic psychological assessment and reporting, including guidelines on forensic psychological testing. In this study we aimed to understand the extent to which these best practices are applied in a Dutch criminal case that has received considerable attention among criminal justice and forensic mental health professionals. Central to the case is the question whether the defendant can be held criminally responsible. With three comprehensive forensic mental health reports in the criminal file, our case study offers elements that can be improved in these kinds of assessments.

 

357 Weergaven
7 Downloads
  • Samenvatting
    • Rol van forensisch gedragsdeskundige rapportages in strafzaken
    • Kwaliteitseisen voor forensisch psychologische evaluaties
    • Wetenschappelijk onderzoek naar forensische testdiagnostiek
  • De onderhavige studie
  • Gevalsstudie
  • Methode
    • Drie forensisch gedragsdeskundige rapporten
    • Analyse
  • Resultaten
    • Beoordeling door de cotan
    • Onderbouwing van de testselectie
    • Normgroepen
    • Toelichting bij de testbatterij
    • Toelichting bij de testomstandigheden
    • Communiceren van testscores
    • Heldere communicatie van bevindingen
    • Discrepanties in bevindingen en conclusies
    • Gepaste onzekerheid bij het formuleren van conclusies
    • Risicotaxatie
    • Hoe verhouden de rapporten zich tot elkaar?
  • Discussie
    • Bredere kwaliteitseisen voor rapportages
  • Conclusie
  • Referenties
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
De uitkomsten van een forensisch-gedragsdeskundig onderzoek kunnen het verschil maken in de besluitvorming over schulduitsluiting en het toekennen van een straf dan wel een maatregel. Dat onderzoek kan grote gevolgen hebben voor het leven van een verdachte. Tamara De Beuf en Peter van Koppen toetsen in de gevalsstudie van Thijs Hermans de testdiagnostiek in een complexe strafzaak aan de huidige wetenschappelijke en beroepsmatige richtlijnen.

Een forensisch psycholoog doet, vaak samen met een forensisch psychiater, uitspraken over een persoon die verdacht wordt van een misdrijf. Een belangrijk instrument van de psycholoog is de testbatterij. Aan de hand van psychologische tests trachten deskundigen een antwoord te formuleren op de vragen die hen door de rechter worden voorgelegd. De tests variëren van tests van intelligentie, neuropsychologisch en emotioneel functioneren, psychische stoornissen tot persoonlijkheidstests en risicotaxatie-instrumenten. Daarnaast worden in de forensische context standaard vragenlijsten afgenomen om na te gaan of de onderzochte mogelijk symptomen over- of onderrapporteert.

Met testdiagnostiek verzamelen forensisch psychologen veel informatie over de onderzochte. De waarde die aan de verzamelde informatie kan worden gehecht, is afhankelijk van een aantal factoren zoals onder andere de kwaliteit van de gebruikte tests, de manier waarop de tests zijn afgenomen en de vertaalslag van testscores naar conclusies. Eerder onderzoek heeft laten zien dat

Literatuurlijst

  1. Arntz, A., Kamphuis, J.H. & Derks, J.L. (2018). Gestructureerd klinisch interview voor DSM-5 Syndroomstoornissen Vragenlijst (SCID-5-SV). Boom.
  2. Clercq, M. De & Laenen, F. Vander (2019). The use of test instruments in forensic report writing: Explorative research in Flanders. International Journal of Law and Psychiatry, 66, 101454.
  3. Cooper, G.S. & Meterko, V. (2019). Cognitive bias research in forensic science: A systematic review. Forensic Science International, 297, 35-46.
  4. Drees, M., Huisman, C., Jong, J. de, Olde Keizer, M., Rodenboog, S., Tongeren, P. van, Wildt, K. de & Wolf, M. van der (2020). De gedragsdeskundige contra-expertise in straf- en tbs-zaken: Problemen en oplossingen. Expertise en Recht, 5, 178-187.
  5. Dror, I.E. & Murrie, D.C. (2018). A hierarchy of expert performance applied to forensic psychological assessments. Psychology, Public Policy, and Law, 24, 11-23.
  6. Esch, C. van (2012). Gedragsdeskundigen in strafzaken. Van Gorcum (diss. Universiteit Leiden).
  7. Esch, C. van, Hummelen, J.W. & Blaauw, E. (2021). Het kritisch beoordelen van gedragsdeskundige rapportages in strafzaken. Paris.
  8. Evers, A., Lucassen, W., Meijer, R. & Sijtsma, K. (2010). COTAN beoordelingssysteem voor de kwaliteit van tests. Nederlands Instituut van Psychologen (https://psynip.nl/wp-content/uploads/2021/11/COTAN-Beoordelingssysteem-2010.pdf).
  9. Garb, H.N., Lilienfeld, S.O. & Fowler, K.A. (2012). Psychological assessment and alinical Judgment (3rd ed.). Routledge.
  10. Guarnera, L.A. & Murrie, D.C. (2017). Field reliability of competency and sanity opinions: A systematic review and meta-analysis. Psychological Assessment, 29, 795-818.
  11. Guarnera, L.A., Murrie, D.C. & Boccaccini, M.T. (2017). Why do forensic experts disagree? Sources of unreliability and bias in forensic psychology evaluations. Translational Issues in Psychological Science, 3, 143-152.
  12. Haan, B. (2022). De vernietigende psychose van Thijs Hermans. NRC Handelsblad (17 september), 1.
  13. Haan, B. (2023a). Advies: Veroordeling van Thijs H. in stand houden. NRC Handelsblad (21 juni), 8.
  14. Haan, B. (2023b). Veroordeelde Thijs Hermans, die in 2019 een drievoudige moord pleegde, betwist onder meer de onafhankelijkheid van het derde deskundigenrapport. NRC Handelsblad (12 juli), 10.
  15. Heilbrun, K., Yasuhara, K., Shah, S. & Locklair, B. (2021). Approaches to violence risk assessment: Overview, critical analysis, and future directions. In K.S. Douglas & R.K. Otto (Eds.), Handbook of violence risk assessment (2nd ed., pp. 3-27). Routledge.
  16. Koppen, P.J. van (2004). Weg van de toerekeningsvatbaarheid: Over rapportages over de verdachte. Trema, 27, 221-228.
  17. Løvgren, P.J., Laake, P., Reitan, S.K. & Narud, K. (2020). Assessing psychotic symptoms in forensic evaluations of criminal responsibility: A pilot study using Positive And Negative Syndrome Scale. Journal of Forensic Psychiatry and Psychology, 31, 490-502.
  18. Løvgren, P.J., Laake, P., Reitan, S.K. & Narud, K. (2022). Use of assessment instruments in forensic evaluations of criminal responsibility in Norway. BMC Psychiatry, 22, 235.
  19. Martire, K.A. & Neal, T.M.S. (2022). Rigorous forensic psychological assessment practices (Report 1). The Joint Federal/Provincial Commission into the April 2020 Nova Scotia Mass Casualty (https://masscasualtycommission.ca/files/commissioned-reports/COMM0058934.pdf?t=1655479169).
  20. Merckelbach, H. & Dandachi-FitzGerald, B. (2021). Symptoomvaliditeitstests in de rechtszaal. Expertise en Recht, 5, 105-111.
  21. Mossman, D. (2013). When forensic examiners disagree: Bias, or just inaccuracy? Psychology, Public Policy, and Law, 19, 40-55.
  22. Murrie, D.C., Boccaccini, M.T., Guarnera, L.A. & Rufino, K.A. (2013). Are forensic experts biased by the side that retained them? Psychological Science, 24, 1889-1897.
  23. Murrie, D. C. & Warren, J. I. (2005). Clinician variation in rates of legal sanity opinions: Implications for self-monitoring. Professional Psychology: Research and Practice, 36, 519-524. http://dx.doi.org/10.1037/0735-7028.36.5.519
  24. Neal, T.M.S., Lienert, P., Denne, E. & Singh, J.P. (2022). A general model of cognitive bias in human judgement and systematic review specific to forensic mental health. Law and Human Behavior, 46, 99-120.
  25. Neal, T.M.S., Martire, K.A., Johan, J.L., Mathers, E.M. & Otto, R.K. (2022). The law meets psychological expertise: Eight best practices to improve forensic psychological assessment. Annual Review of Law and Social Science, 18, 17.11-17.24.
  26. Neal, T.M.S., Slobogin, C., Saks, M.J., Faigman, D.L. & Geisinger, K.F. (2019). Psychological assessments in legal contexts: Are courts keeping “junk science” out of the courtroom? Psychological Science in the Public Interest, 20, 135-164.
  27. NIFP (Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie) (2022a). NIFP-richtlijn, Forensisch psychologisch onderzoek en rapportage in het strafrecht: Volwassenen en jeugdigen. Ministerie van Justitie en Veiligheid (https://www.nifp.nl/documenten/publicaties/2022/04/20/nifp-richtlijn-forensisch-psychologisch-onderzoek-en-rapportage-in-het-strafrecht).
  28. NIFP (Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie). (2022b). Uitgelicht: Het NIFP in 2021. Ministerie van Justitie en Veiligheid (https://www.nifp.nl/documenten/jaarverslagen/2022/05/09/uitgelicht-het-nifp-in-2021).
  29. NRGD (Nederlands Register Gerechtelijke Deskundigen). (2021). Beoordelingskader FPPO. https://www.nrgd.nl/deskundigheidsgebieden/fppo-psychiatrie-psychologie/documenten/publicaties/2021/10/28/beoordelingskader-fppo.
  30. Peters, M.J.V., Giesbrecht, T. & Jelicic, M. (2017). Forensische psychodiagnostiek: Tests en schalen in de forensische context. In P.J. van Koppen, J.W. de Keijser, R. Horselenberg & M. Jelicic (Eds.), Routes van het recht: Over de rechtspsychologie (pp. 935-949). Boom juridisch.
  31. Peters, M.J.V., Giesbrecht, T., Jelicic, M. & Merchelbach, H. (2008). Psychosegevoeligheid. In T. Giesbrecht, C. de Ruiter & M. Jelicic (Eds.), Forensisch psychodiagnostisch gereedschap: Malingering, psychopathie, en andere persoonlijkheidstrekken. Harcourt.
  32. Rassin, E. (2017). Forensisch psychologische rapportages. In P.J. van Koppen, J.W. de Keijser, R. Horselenberg & M. Jelicic (Eds.), Routes van het recht: Over de rechtspsychologie (pp. 951-963). Boom juridisch.
  33. Schimmel, L.M.C. & Koppen, P.J. van (2017). Verdachten testen: Testgebruik in de forensische psychologie. De Psycholoog, 52, 34-42.
  34. Vogel, V. de, Beuf, T. De, Shepherd, S. & Schneider, R.D. (2022). Violence risk assessment with the HCR-20 V3 in legal contexts: A critical reflection. Journal of Personality Assessment, 104, 252-264.