Licht verstandelijke beperking in de DSM-5: Het belang van adaptief functioneren

Ontwikkeling en onderzoek van de adaptieve vragenlijst verstandelijke beperking
04/01/2019
Femke Jonker, Laurette Goedhard, Sophie Kruisdijk, Henk Nijman
Geen reacties
shutterstock_782091154 Licht verstandelijke beperking in de DSM-5 Het belang van adaptief functioneren afbeelding wetenschap
Issue 1

Samenvatting

Intellectual disability in the DSM-5: The importancy of adaptive functioning development and testing of the adaptive questionary intellectual disability (AVVB)
S.H. Kruisdijk, F.J.R. Jonker, L.E. Goedhard & H.L.I. Nijman

In the DSM-5 the diagnosis of intellectual disability is revised from the DSM -IV diagnosis of mental retardation. The diagnosis was based on IQ whereas in the  DSM-5 the severity is based on adaptive functioning. In this context, the researchers developed the Adaptive Questionnaire Intellectual Disability (Adaptieve Vragenlijst Verstandelijke Beperking). The inter-rater reliability (IRR) was tested, as well as the convergent and divergent validity. The IRR of the scales were all signifi cant and can be reviewed good to excellent, the IRR of the total score was significant and excellent. As expected, we found a fair convergent validity and no significant correlation for the divergent validity. The first results indicate that the AVVB might be a reliable and valid instrument to measure adaptive functioning.

5134 Weergaven
36 Downloads
  • Samenvatting
  • Inleiding
  • Methode
    • Participanten
    • Meetinstrumenten
    • Procedure
    • Software en statistische analyses
  • Resultaten
    • Beschrijvende statistiek
    • Betrouwbaarheid
    • Validiteit
  • Discussie
  • Referenties
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
In de DSM-5 is de diagnosestelling van een verstandelijke beperking aangepast ten opzichte van de DSM-IV. Hierbij is het accent verschoven van het Intelligentie Quotiënt (IQ) naar beperkingen in het adaptief functioneren. In onderhavig onderzoek wordt de pilotversie van een nieuwe schaal getest, die het conceptuele, sociale en praktische functioneren van cliënten in kaart brengt: de Adaptieve Vragenlijst Verstandelijke Beperking (AVVB).

Inleiding

Sinds een aantal jaren neemt de aandacht in Nederland voor het herkennen van een verstandelijke beperking toe. Echter, uit recent onderzoek van Nieuwenhuis18 et al. (2017) lijkt het aantal mensen op algemene psychiatrische opnameafdelingen dat op een beperkt verstandelijk niveau functioneert groter dan gedacht. Deze mensen hebben een verhoogde kans gedwongen opgenomen te worden en worden vaker met dwangmaatregelen tijdens opnamen geconfronteerd. Verschillende onderzoeken wijzen er verder op dat binnen de forensische psychiatrie en in de gevangenispopulatie het percentage verstandelijk beperkten tussen de 20 en 35 procent ligt (Kaal, Nijman & Moonen, 2015; Kaal, 2016)1011.

Om zowel onder- als overdiagnostiek te voorkomen is het belangrijk dat clinici weten hoe zij een verstandelijke beperking kunnen herkennen en diagnosticeren. De in 2014 verschenen Nederlandse versie van de DSM-5 (American Psychiatric Association, 2014)4 geeft daar handvatten voor. Ten opzichte van de DSM-IV zijn een aantal veranderingen doorgevoerd, waaronder de classificatiecriteria voor het concept ‘verstandelijke beperking’ (American Psychiatric Association, 2013)[literature

Literatuurlijst

  1. Achenbach, T.M. & Rescorla, L.A. (2003). Manual for the ASEBA Adult Forms & Profi les. Burlington: University of Vermont, Research Center for Children, Youth, & Families.
  2. American Psychiatric Association (2006). Beknopte handleiding bij de diagnostische criteria van de DSM-IV-TR (3rd ed.). Amsterdam: Pearson.
  3. American Psychiatric Association (2013). Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-V. Amsterdam: Boom.
  4. American Psychiatric Association (2014). Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5).
  5. Amsterdam: Boom. Beail, N. (2003). Utility of the Vineland Adaptive Behavior Scales in diagnosis and research with adults who have mental retardation. Mental Retardation, 41, 286-289.
  6. Bruijn, J., Buntinx, W. & Twint, B. (2014). Verstandelijke beperking: defi nitie en context. Amsterdam: SWP.
  7. Cicchetti, D.V. (1994). Guidelines, criteria, and rules of thumb for evaluating normed and standardized assessment instruments in psychology. Psychological Assessment, 6, 284-290.
  8. Didden, R. & Moonen, X. (2013). Met het oog op behandeling: Effectieve behandeling van gedragsstoornissen bij mensen met een licht verstandelijke beperking. Den Dolder: Expertisecentrum de Borg.
  9. Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. London, United Kingdom: Sage Publications Ltd.
  10. Kaal, H.L., Nijman, H.L.I. & Moonen, X.M.H. (2015). Identifying offenders with an intellectual disability in detention in the Netherlands. Journal of intellectual disabilities and offending behavior, 6, 94-101.
  11. Kaal, H.L. (2016). Prevalentie licht verstandelijke beperking in het justitiedomein. Leiden: Hogeschool Leiden.
  12. Kaldenbach, Y. (2015). De verstandelijke beperking (verstandelijke ontwikkelingsstoornis) in de DSM-5. Amsterdam: Boom.
  13. Kraijer D.W. & Kema G.N. (1994). Sociale redzaamheidsschaal voor zwakzinnigen van hoger niveau: handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.
  14. Kraijer, D.W., Kema, G.N. & Bildt, A.A., de (2004). SRZ en SRZ-i sociale redzaamheidsschalen: handleiding. Lisse: Swets Test Publishers.
  15. Luteijn, F., Barelds, D.P.H., Arrindell, W.A., Deelman, B.G., Kamphuis, J.H. & Vertommen, H. (2011). Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg. Den Haag: Boom Lemma.
  16. Murray, A., McKenzie, K. & Murray, G. (2014). To what extent does g impact on conceptual, practical and social adaptive functioning in clinically referred children? Journal of Intellectual Disability, 58, 777-785.
  17. Must, O., Nijenhuis, J., Must, A., Vianen, A. van (2009). Comparability of IQ scores over time. Intelligence, 37, 25-33.
  18. Nieuwenhuis, J.G., Noorthoorn, E.O., Nijman, H.L.I., Naarding, P. & Mulder, C.L. (2017). A blind spot? Screening for mild intellectual disability and borderline intellectual functioning in atmitted psychiatric patients: prevalence and associations with coercive measures. Plos one, 2, doi:10.1371/journal.pone.0168847.
  19. Palmen, A. & Didden, R. (2008). Aanleren en begeleiden van praktische vaardigheden bij jongeren met ASS: een rangorde in hulpmiddelen. Begeleiding van kinderen en jongeren met autisme, 176-187.
  20. Pearson Assessment & Information (2012). WAIS-IV-NL; psychometrische eigenschappen (pp. 14-15). Amsterdam: Pearson Assessment & Information B.V.
  21. Ponsioen, A., & Plas, J. (2014). Verstandelijke beperking. In P.J.M. Prins, & C. Braet (Ed.), Handboek klinische ontwikkelingspsychologie (pp. 395 – 415). Amsterdam, Netherlands: Boom.
  22. Schalock, R.L., Borthwick-Duff y, S.A., Bradley, V.J., Buntinx, W.H.E., Coulter, Craig, E.M. … Yaeger, M.H. (2010). Intellectual Disability: Definition, Classifi cation, and Systems of Supports. Washington, United States: AAIDD.
  23. Sparrow, S. S., Balla D. A., & Cicchetti, D. (1984). Vineland Adaptive Behavior Scales. Circle Pines, Minnesota, United States: American Guidance Service.
  24. Tassé M.J., Schalock R.L., Balboni G., Bersani H. Jr., Borthwick-Duffy, S.A. et al. (2012). The construct of adaptive behavior: its conceptualization, measurement, and use in the fi eld of intellectual disability. American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities 117, 291–303.
  25. Teneij, N.H. & Koot, H. (2007). A preliminary investigation into the utility of the Adult Behavior Checklist in the assessment of psychopathology in people with low IQ. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 20, 391-400.
  26. Toorn, B. van & Bon, C. (2011). De onbetrouwbaarheid van de IQ-meting. De Psycholoog, 46, 44-49.
  27. Wechsler, D. (2012). Wechsler Adult Intelligence Scale IV-NL. Amsterdam: Pearson.
  28. White, I.R., Royston, P. & Wood, A.M. (2010). Multiple Imputation using chained equations: Issues and guidance for practice. Statistics in Medicine. doi: 10.1002/sim.4067