Voor psychologen kan het een uitdaging zijn tijd te nemen om contact te zoeken met het spreekuur Beroepsethiek. Met productiedruk, wachtlijsten en de nodige administratie is het al druk genoeg. Het advies om ook in je dagelijkse beroepspraktijk de tijd te nemen – of te kopen -om tijdig stil te staan bij beroepsethische vraagstukken lijkt dan ook tegenstrijdig. Maar wat als dit misverstanden, onvrede bij je cliënt en soms ook een klacht kan voorkomen?
Denk aan een cliënt bij wie je al bij aanmelding het vermoeden hebt dat de problematiek te zwaar of complex is. Maar deze cliënt wil niet naar de gespecialiseerde ggz, waarvoor de wachtlijsten ook al zo lang zijn. Ga je die dan toch helpen, terwijl een doorverwijzing de aangewezen weg is? Of neem een ouder die bij het intakegesprek met de minderjarige onaangekondigd zijn of haar nieuwe partner of de gezinsvoogd meeneemt, zonder dat je in de gelegenheid was daarvoor toestemming van de andere ouder met gezag te vragen. Het gesprek daarover op dat moment aangaan is het beste, maar kan dan een ‘valse start’ betekenen, omdat je aan de hulpvraag zelf nog niet was toegekomen. Het zijn voorbeelden van complicaties die kunnen spelen in de loop of bij afronding van de professionele relatie. Achteraf voelde je ze misschien aankomen, maar het bleek lastig om te bespreken. Dit soort wrijvingen kunnen een wat ongelukkige ‘draai’ geven aan de professionele relatie.
Kun je dat soort complicaties altijd voorkomen? Het antwoord daarop is nee, maar een vooruitziende blik kan je helpen om de cliënt of ouder al in een vroeg stadium te informeren over wat deze wel en niet kan verwachten van jou als behandelaar. Bijvoorbeeld dat de ouders recht hebben op informatie, maar dat je op basis van de vertrouwensrelatie met hun puber de gespreksaantekeningen niet deelt. Dat de hulpvraag van de cliënt die verwikkeld lijkt in een juridische kwestie centraal staat, dat je geen belangenbehartiger bent en dat het dossier niet bedoeld is als bewijs.
Het intakegesprek, het moment waarop je de professionele relatie start, is daarvoor het juiste moment. Artikel 61 en 62 van de herziene Beroepscode (2024) – die op 1 april is ingegaan – zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat je als psycholoog je cliënt zo zorgvuldig informeert dat je voldoet aan de eisen van informed consent en ‘samen beslissen’. Toegegeven: het is een hele ‘waslijst’, sla die er gerust eens op na. Maar die tijdsinvestering betaalt zich vaak terug. Voel je nattigheid? Neem de tijd om erbij stil te staan, het spreekuur is ervoor.
Heb je zelf een vraag over de ethische aspecten van het beroepsmatig handelen als psycholoog? Het spreekuur Beroepsethiek vindt altijd plaats op dinsdag van 09:30 uur – 12:30 uur. Via 030 – 820 15 00 (keuze 1) kom je via het informatiecentrum in contact met Rosalinde. Is het (te) druk? Neem dan contact op via het contactformulier: psynip.nl/contactformulier.
