‘Het is van groot belang dat je als psycholoog de regie neemt en houdt in een professionele relatie, ook wanneer je niet formeel de rol van regiebehandelaar of regievoerend behandelaar op je hebt genomen. Tijdens mijn spreekuur is gebleken dat het hebben van de regie een noodzakelijke voorwaarde is voor psychologen om zorgvuldig te kunnen werken, ook al staat het begrip ‘regie’ niet letterlijk in de Beroepscode. De regie hebben is nodig om het overzicht te houden maar ook om duidelijk te zijn in wat je professionele verantwoordelijkheid inhoudt en wat dat betekent voor de cliënt en andere betrokkenen. In de Beroepscode staat niet dat psychologen alleen op een bepaalde manier mogen werken. Bij de professionele verantwoordelijkheid van psychologen hoort juist dat zij zelf keuzes en afwegingen maken, ook bij het aannemen van een uitnodiging voor een gesprek of overleg of het kiezen van een bepaalde methodiek of instrument. De Beroepscode maakt wel duidelijk dat het geen kwestie is van ’u vraagt, wij draaien’. Welke keuzes je ook maakt, de zorgvuldigheid waarmee je dat doet staat centraal.
Enkele voorbeelden maken dit duidelijker. Stel dat de gezinsvoogd voorstelt om mondeling van gedachten te wisselen over een gezin. Over hoe het verder moet met het gezin, of de ouders voldoende opvoedcapaciteiten hebben en of jij vindt dat de ondertoezichtstelling moet worden opgegeven. Als behandelend psycholoog dien je je bewust te zijn van jouw rol en de beperking daarvan. Voorkom dat je je in een mondeling overleg laat verleiden om meer in te brengen dan je kunt verantwoorden. Wees je ook bewust van het risico dat jouw bevindingen door de ontvanger op een bepaalde manier kunnen worden uitgelegd, en wat de consequenties daarvan kunnen zijn. Houd zelf de regie en beantwoord alleen concrete schriftelijke vragen.
Hetzelfde geldt als je een uitnodiging krijgt voor deelname aan een beschermingstafel of een zorg- en veiligheidshuis met meerdere betrokken hulpverleners, jeugdbescherming en soms ook politie. Laat je daar niet door overvallen, maar vraag eerst wat het doel daarvan is, of ouders op de hoogte zijn en geef jezelf de tijd om dat van tevoren met de cliënt en ouders te bepreken.
Tot slot kan het voorkomen dat een externe opdrachtgever waarvoor je vaak assessments uitvoert voorstelt zijn of haar HRM-medewerkers te trainen in het afnemen van online tests via het elektronische systeem van je eigen organisatie. De opdrachtgever zet zelf de test klaar en voert ook het uitslaggesprek met de kandidaat, dat is althans de bedoeling. Hoe zorg je dat je de regie als psycholoog niet uit handen geeft? En wat betekent die werkwijze voor het inzage- en blokkeringsrecht van de cliënt met betrekking tot de rapportage? Denk goed na over welke voorwaarden je aan het aannemen van een dergelijke opdracht wilt stellen.
Regie betekent dus, in ieder geval in de geest van de Beroepscode, de tijd nemen om je goed te oriënteren in een bepaalde casus, cliënten en externe opdrachtgevers vooraf te informeren over je werkwijze en wat die inhoudt voor ieders positie en rechten. Regie stelt je in staat om je aan de Beroepscode te kunnen houden.’
Heb je zelf een vraag over de ethische aspecten van het beroepsmatig handelen als psycholoog? Het spreekuur Beroepsethiek vindt altijd op dinsdag plaats van 09:30 uur – 12:30 uur. Via 030 – 820 15 00 (keuze 1) kom je via het informatiecentrum in contact met Rosalinde. Is het (te) druk? Neem dan via het contactformulier contact op: psynip.nl/contactformulier.
