De inhoud van je zelfbeeld – hoe je jezelf ziet en hoe positief je over jezelf denkt – is belangrijk voor je welbevinden. Ook structurele aspecten van het zelfbeeld spelen een rol. Jongeren met een helder zelfbeeld gaan niet zo snel twijfelen aan het beeld dat zij van zichzelf hebben. Bij jongeren met een minder helder zelfbeeld, kan het zelfbeeld daarentegen van dag tot dag en over situaties heen sterk wisselen.
Een groep onderzoekers van de Universiteit Utrecht wilde graag meer inzicht in de oorzaken en de gevolgen van de helderheid van het zelfbeeld in de adolescentie. De onderzoekers namen bij ruim driehonderd jongeren vier keer een vragenlijst af, met steeds een jaar tussentijd. Bij de eerste meetronde waren de jongeren gemiddeld dertien jaar oud.
De onderzoekers vonden duidelijke en consistente oorzaak-gevolgrelaties tussen helderheid van zelfbeeld en depressieve gevoelens. Een wisselend zelfbeeld betekende een jaar later meer kans op depressieve klachten – gedurende de hele periode. Andere verbanden deden zich slechts incidenteel voor. Zo hadden de onderzoekers verwacht dat goede gesprekken met ouders jongeren zouden helpen om zichzelf beter te begrijpen. Dat bleek alleen het geval op veertienjarige leeftijd. Jongeren die als veertienjarige goed met hun ouders konden praten, hadden als vijftienjarige een steviger zelfbeeld. Waarom de invloed van ouders op het zelfbeeld beperkt blijft tot dat ene levensjaar, is onduidelijk.
Bron: Van Dijk, M.P.A. et al. (2020). Helderheid van zelfbeeld, communicatie met ouders en internaliserende problemen in de adolescentie. Kind en Adolescent, doi:10.1007/s12453-020-00238-4.
Beeld: noiel/shutterstock.com
