In economische experimenten wordt vaak het ultimatumspel gebruikt. Dit is een spel voor twee spelers, waarbij één speler de rol van bieder krijgt en de ander die van ontvanger. De bieder ontvangt van de spelleiding een bedrag dat hij moet delen met de ontvanger. Als de bieder een voorstel doet dat de ontvanger afwijst, eindigen beide spelers met lege handen.
Om cultureel leren te bestuderen, lieten onderzoekers 420 proefpersonen het ultimatum spel spelen in de rol van bieder. Ze kregen de opdracht 20 munten te delen met mensen uit drie culturele groepen A, B en C. Zonder dat de proefpersonen het wisten, kregen mensen uit cultuur A, B, en C bij ieder potje respectievelijk 0, 10 en 20 munten van de onderzoekers. Gevolg: voor mensen uit cultuur C was (bijna) ieder bod hoog genoeg.
Na circa 25 potjes hadden de proefpersonen door dat ze mensen uit groep A meer moesten bieden dan mensen uit groep C. Hun leerproces vertoonde een Bayesiaanse curve: proefpersonen herberekenden hun kansen voortdurend op basis van nieuwe informatie. Maar ze haalden niet het onderste uit de kan.
Hun aversie tegen een oneerlijke verdeling weerhield proefpersonen ervan het spel heel hard te spelen. Daarom kwamen ze er niet achter dat voor mensen uit cultuur C een minimaal bod nog steeds acceptabel was. Van de ongeschreven regels in cultuur C ontstond dus geen goed beeld.
Bron: Rojek-Giffin, M. et al. (2023). Learning rules of engagement for social exchange within and between groups. PNAS, doi.org/10.1073/pnas.2218443120
Beeld: Shutterstock
