Wetenschappers aan de psychologiefaculteit van de Florida University onderzochten wat de effecten zijn van stress op prenatale ontwikkeling in een oorlogsgebied en trokken daarvoor naar Congo. Het land wordt al decennia lang ontwricht door etnische onlusten en burgeroorlogen en vrouwen staan en stonden er bloot aan excessief geweld. Aan het onderzoek deden 24 (aanstaande) moeders mee. Zij werden vlak voor en vlak na de bevalling geïnterviewd over oorlogsgerelateerde stressoren en er werd bloed afgenomen bij zowel de moeders als de kinderen. Omdat geboortegewicht een indicatie is voor de verdere ontwikkeling van een kind werden de nieuwgeborenen direct na hun geboorte gewogen.
De onderzoekers concludeerden onder meer dat de lichamelijke reacties van een aanstaande moeder op langdurige stress een direct effect hebben op het functioneren van zowel haar eigen HPA-as als die van het kind. Deze as, een ‘samenwerkingsverband’ tussen hypofyse, hypothalamus en bijnier, werkt als een thermostaat en reguleert bij mensen een adequate lichamelijke reactie op een gezonde dosis spanning. Door aanhoudende stress kan deze thermostaat ontregeld raken en bij een lichte stressprikkel een bovenmatige stressrespons geven. Bij de moeders én de zuigelingen was dit het geval.
De stresseffecten werden onderzocht tot op genetisch niveau. Zo werd in een aantal gevallen vastgesteld dat zich bij zowel de moeder als het kind biochemische veranderingen voordeden binnen het CRH-gen: een menselijk gen dat verantwoordelijk is voor de aanmaak van een hormoon dat een fysieke stressrespons in gang zet. Dat proces bleek voorspellend voor een relatief laag geboortegewicht. (EdJ)
Bron: D.A. Kertes et al (2016). Prenatal Maternal Stress Predicts Methylation of Genes Regulating the Hypothalamic–Pituitary–Adrenocortical System in Mothers and Newborns in the Democratic Republic of Congo. Child Development, 87/1. DOI: 10.1111/cdev.12487
